Wat is hard water?

Hard water is leidingwater met hoge concentraties calcium en magnesium. Voor onze gezondheid kan een hoge waterhardheid in Vlaanderen dus geen kwaad. Hard water dat verwarmd wordt (bijvoorbeeld door de boiler) of met de lucht in contact komt (bijvoorbeeld tijdens het douchen), zorgt wel voor problemen, namelijk kalkaanslag.

De hardheid van het kraantjeswater drukt men in België meestal uit in Franse graden (°F). Soms heeft men het ook over Duitse graden (°D). Op zich drukken ze hetzelfde uit: de concentratie van magnesium- en calciumcarbonaat in het water. Wil je Franse en Duitse graden vergelijken? Maak dan deze rekensom: 1°F = 0,56°D. Zo is een waterhardheid van 40°F gelijk aan 22,4°D (40 x 0,56 = 22,4).

Hoe hoger waterhardheid in Vlaanderen, hoe meer kalk er in het water zit. Water van 1 Franse graad (1°F) bevat 10 mg kalk per liter. De gemiddelde waterhardheid in België bedraagt 30 °F. Aangezien een gemiddeld gezin 100 m³ water verbruikt per jaar verbruikt, moeten de waterleidingen dus zo'n 30 kg kalk per jaar slikken! In onderstaande tabel staan alle waarden opgelijst. Vanaf 30 Franse graden spreken we dus van een hoge waterhardheid of hard water.

Waterhardheid	Hard of zacht water?
0 - 7 °F	zeer zacht
7 - 15 °F	zacht
15 - 30 °F	middelhard
30 - 45 °F	hard
Meer dan 45 °F	zeer hard

Nadelen hoge waterhardheid

Hard leidingwater heeft dus veel kalk. Dit is nodig om de transportleidingen van het kraantjeswater te beschermen. Helaas ondervinden de huishoudens in Vlaanderen de nadelen van het harde water:

• Kalkaanslag: het bekendste en waarschijnlijk meest frustrerende nadeel van hard water. Werkelijk niemand houdt ervan om kalkaanslag van zijn kranen of douche te schrobben. Bovendien kost kalk verwijderen niet alleen veel moeite, maar ook veel schoonmaakproducten. Voorkomen is dus beter dan genezen!
• Hoge energiefactuur: kalk houdt van huishoudtoestellen op warm water. Denk aan de wasmachine, de waterkoker of de verwarmingsketel. De kalk hecht zich vast aan de verwarmingselementen, waardoor het rendement daalt. Gevolg? Hoe meer kalkafzetting, hoe meer energie de huishoudtoestellen moeten verbruiken.
• Levensduur huishoudtoestellen: huishoudtoestellen verbruiken niet alleen meer energie, maar gaan ook minder lang mee. De kalk tast de verwarmingselementen aan, waardoor die sneller kapot gaan.
• Droge huid: kalkrijk water is erg onaangenaam voor mensen met een droge huid of eczeem. Hard leidingwater droogt de huid uit, wat de symptomen van eczeem kan aanwakkeren en stimuleren.
• Meer zeep nodig: het kalk in het kraantjeswater zorgt ervoor dat zeep minder schuimt. Daardoor ga je automatisch meer zeep of shampoo gebruiken. En dat is natuurlijk slecht voor het milieu en de portemonnee.

Kortom, u leest het goed: de hard water is de reden waarom u zo vaak anti-kalk moet gebruiken, huishoudtoestellen altijd zo snel stuk gaan en u zoveel zeep en shampoo moet gebruiken.

Voordelen waterontharder

Een waterontharder of waterverzachter haalt alle kalk uit het leidingwater in Vlaanderen. Dit zorgt dan ook voor heel wat voordelen:

Tot 20% minder energiekosten

Kalk doet de leidingen dichtslibben en hecht zich vast aan verwarmingselementen. Daardoor is er meer energie nodig om warmtebronnen zoals radiatoren, verwarmingsketels en vloerverwarming op temperatuur te krijgen. De kalkafzetting door de hoge waterhardheid in Vlaanderen groeit over de jaren heen, dus het rendementsverlies wordt steeds groter. Met een waterontharder blijft het rendement van de CV-ketel behouden en voorkomt u een rendementsverlies tot wel 20%.

Nooit meer flessenwater

De huidige waterontharders filteren niet alleen kalk uit het water, maar ook gassen en andere schadelijke stoffen. Dankzij deze waterfilter op basis van actieve kool smaakt het kraantjeswater gewoon veel lekkerder.

Dat betekent dus nooit meer flessenwater kopen: gedaan met zware pakken flessenwater zeulen! Ook financieel is dit een meevaller, want dit zorgt voor een extra jaarlijkse besparing van € 50.

Huishoudtoestellen leven langer

Heel veel toestellen werken op basis van (warm) water: koffiemachine, waterkoker, strijkijzer, vaatwasser, ... Bij een hoge waterhardheid kampen deze apparaten al snel met inwendige kalkaanslag. Dit beteken dat deze huishoudtoestellen meer energie zullen verbruiken én dat ze niet meer optimaal functioneren. Het gevolg is snellere slijtage en dus nieuwe schade. Tests hebben uitgewezen dat huishoudtoestellen tot 30% langer meegaan als men gebruik maakt van een waterontharder.

Minder was- en schoonmaakproducten nodig

U hoeft nooit meer anti-kalk schoonmaakproducten te kopen. Zonder kalk in het kraantjeswater is kalkaanslag immers onmogelijk. Dat betekent minder geld uitgeven en vooral nooit meer schrobben! Daarnaast geniet u met een waterontharder van zacht water. Zacht water heeft een lage waterhardheid. Daardoor schuimt zeep beter en uw huid en uw was voelen minder ruw aan. Een waterontharder wordt niet voor niets ook wel een waterverzachter genoemd. Minder was- en schoonmaakproducten nodig. Jaarlijkse besparing? Gemiddeld 100 euro per jaar.

Veel gestelde vragen over waterhardheid Vlaanderen

Mensen stellen zich heel wat vragen bij hard water en waterontharders. Wij hebben de meest gestelde vragen over waterhardheid gebundeld en een antwoord gezocht.

Waarom zit er kalk in ons leidingwater?

Hard water lijkt alleen maar nadelen te hebben. Waarom zit het dan überhaupt in het kraantjeswater in Vlaanderen? Het antwoord is simpel: drinkwaterbedrijven zijn wettelijk verplicht om kalk aan het leidingwater toe te voegen. Daarmee volgen ze de richtlijnen van de World Health Organization (WHO). Mocht het kraantjeswater weinig of geen kalk bevatten, zou dit de waterleidingen aantasten.

Hoe werkt een waterontharder in Vlaanderen?

Waterontharders zijn specifieke ionenuitwisselaars. Dit wil zeggen dat ze positief geladen ionen - vooral calcium (Ca2+) en magnesium (Mg2+) ionen - uit het water halen in ruil voor natriumionen. Dit gebeurt in een reservoir met speciale harskorrels. De water ontharder verzamelt deze hardheidsmineralen (calcium en magnesium) tot de hars verzadigd is. Op dat moment start de zogenoemde regeneratie. Het apparaat gebruikt pekelwater (een combinatie van water en zout) om alle kalk en magnesium weg te spoelen. Dit proces vindt meestal 's nachts plaats. Nadien zijn de harsbolletjes terug negatief geladen en kan de ionenuitwisseling opnieuw beginnen. Het afvalwater is niet schadelijk en verdwijnt gewoon in het riool.

De meeste waterontharders werken volgens het principe van de ionenuitwisseling, omdat dit de efficiëntste en veiligste methode voor thuisgebruik is. Er bestaan nog methodes om water te ontharden, maar die zijn vaak veel duurder (water ontharden via omgekeerde osmose) of minder veilig (water ontharden met polyfosfaten) voor gewone consumenten.

Welke soorten waterontharders zijn er?

In grote lijnen zijn er 2 soorten waterontharders:

1. Mechanische waterontharders: een mechanische waterontharder werkt hydraulisch (met waterdruk) en verbruikt dus geen elektriciteit. Na een bepaalde periode of als een bepaald volume water verbruikt is, begint de spoeling van de harskorrels. Grote voordeel van mechanische waterverzachters zijn de lage kosten, zowel qua aankoopprijs, onderhoudskosten als elektriciteitskosten.
2. Elektronische waterontharders: met een elektronische waterontharder heeft u veel meer mogelijkheden. U stelt zelf uw programma in, waardoor onverbodige spoelingen vermeden kunnen worden. Dit helpt energie- en zout te besparen. De aankoopprijs is wel hoger en er is ook een elektriciteitsverbruik.

Binnen deze soorten waterontharders zijn er nog verschillende accenten mogelijk. Een overzicht:

• Simplex of duplex: normaalgezien heeft een waterontharder maar één reservoir voor de ionenuitwisseling. Sommige modellen hebben twee ionenuitwisselaars (duplex), waardoor de waterontharder constant op elk moment kan werken. Als het ene reservoir verzadigd is en aan het regeneratieproces begint, schakelt het toestel gewoon over op de andere ionenuitwisselaar.
• Compact of losstaand model: bij compacte modellen zitten de ionenwisselaar en het zoutvat in dezelfde behuizing. Bij losstaande waterontharders is dit niet het geval. De enige reden waarom men voor losstaande modellen kiest, is voor het gebruiksgemak. Als de ionenwisselaar zich in de kruipkelder bevindt, is het vaak handiger om het zoutvat in een makkelijk toegankelijke ruimte te hebben.
• Zoutkorrels of zoutblokken: de meeste waterverzachters werken op zoutkorrels. Het enige verschil met modellen met zoutblokken is de prijs. Waterontharders op zoutblokken zijn een pak duurder.

Hoeveel kost een waterontharder?

De prijs van een waterontharder begint vanaf € 750 (inclusief installatie). Maar de kostprijs hangt van verschillende factoren af, zoals het merk, het type ontharder en het (eventuele) onderhoudscontract. In principe zijn dit de richtprijzen voor een waterontharder:

Type	Prijs waterontharder
Elektronische waterontharder	€ 1.000 - € 1.500
Waterontharder met zoutblokken	€ 1.800 - € 2.000
Mechanische waterontharder	€ 750 - € 1.000
Duplex waterontharder	€ 1.400 - € 1.600

Hoe lang gaat een waterverzachter mee?

Een goede water ontharder is een duurzaam product en gaat jaren mee. In principe spreken we over levensduur van minstens 15 jaar, maar er zijn waterontharders die 20 tot zelfs 25 jaar dienst doen.

Kan ik een waterontharder meenemen als ik verhuis?

Klaar om Vlaanderen te verlaten? Met de huidige modellen is het perfect mogelijk om de waterontharder mee te nemen bij een verhuizing. De aansluiting gebeurt met koppelstukken die vergelijkbaar zijn met de aansluitstukken van een wasmachine. Om een waterontharder te ontkoppelen moet je de in- en uitvoerkleppen afsluiten. Daarna kan de bypass ventielklep geopend worden. Het harde water stroomt dan naar de opslagtank en de kranen. Daarna kan je de waterontharder loskoppelen en meenemen naar zijn nieuwe locatie.

---